Stedelijke klimaatinitiatieven aan zet?

Klimaatinitiatieven in de stedelijke omgeving doen zich voor in allerlei soorten en maten. Actoren met uiteenlopende achtergronden spelen daarin een rol. Onderbelicht is of deze lokale initiatieven voldoende ruimte krijgen en of zij tot een versnelling van de energietransitie leiden.

Om hierop meer grip te krijgen, hebben wij op basis van de literatuur een eerste verkenning gedaan van de mechanismen die bepalend zijn voor het succes van klimaatinitiatieven (Patterson & van der Grijp, 2019). In het onderstaande schema maken wij onderscheid tussen actieve en passieve ondersteuning en mechanismen waarop actoren zelf invloed kunnen uitoefenen en die buiten hun invloedssfeer liggen.

Mechanismen ter ondersteuning of ondermijning van klimaatinitiatieven (Patterson & van der Grijp, 2019)

Bij wijze van test hebben we de benadering toegepast op Amsterdam. De conclusie is dat er in de stad tegelijkertijd mechanismen aan het werk zijn die de energietransitie versnellen en die haar vertragen. Zoals enerzijds de hoge prioriteit bij het lokale bestuur voor duurzaamheid en de activiteiten van meerdere energiecoöperaties en anderzijds de doelstellingen voor versnelde nieuwbouw, complexe ruimtelijke procedures en botsingen van belangen. Die tegengestelde krachten hoeven op zich geen probleem te zijn. Echter in het geval van Amsterdam zou op de langere termijn het gebrek aan ondersteuning vanuit de nationale overheid een doorslaggevende belemmering kunnen zijn waardoor de energietransitie vertraagt gezien de hoge kosten die ermee zijn gemoeid.

Zoals gezegd is de in deze blog geschetste benadering slechts een eerste aanzet. Voor ons is het achterliggende doel om actoren een instrument te geven voor een ex ante toetsing en in een vroeg stadium te signaleren waar de knelpunten liggen. Het verworven inzicht kunnen zij vervolgens inzetten bij het ontwikkelen van hun strategie. Suggesties voor verbetering zijn van harte welkom!

Referentie

Patterson, J.J., en Grijp, N.M. van der (2019). Empowerment and disempowerment of urban climate governance initiatives. In: van der Heijden, J., Bulkeley, H., and Certomà, Ch. (Eds.), Urban Climate Politics: Agency and Empowerment. Cambridge University Press, 39-58.

Auteur: Nicolien van der Grijp

See at: https://www.cambridge.org/core/books/urban-climate-politics/5446D1306116845590F3FFB57A32329E