Nut en ondersteuning Meervoudige Waardecreatie
Een gebiedsinvesteringszone (GIZ) is een arrangement waarmee gebruikers of eigenaren van onroerende zaken binnen een bepaald gebied voor een bepaalde periode afspraken maken over de realisatie van collectieve voorzieningen
Stappen Gebiedsinvesteringszones
- Zelforganisatie: actoren verkennen meerwaarde van gezamenlijke investeringen in een gebied (gemeente, nutsbedrijven, locale ondernemers). Waarden- en opgaveninventarisatie vind plaats
- Collectieve gebiedsvoorzieningen: Er worden concrete afspraken gemaakt over de gezamenlijke investeringen (mogelijke projectopties) die gedaan worden (hiervoor zijn andere tools in de Toolbox waardevol)
- Beleidsdoelen: Er wordt afstemming gezocht met beleidsdoelen van de gemeente (mogelijk al in een eerder stadium) en publieke financiering kan ook onderdeel worden van het fonds
- Overheidsorganisatie: Omdat het nog om experimenten gaat, dient er goed naar wet- en regelgeving gekeken te worden. Ook dienen er afspraken gemaakt te worden over de begeleiding (vergunningen, beheer admninistratie etc)
De GIZ is nog in ontwikkeling, maar kan een interessant financieel arrangement zijn voor meervoudige waardecreatie in gebiedsprocessen. Met daarbij de kanttekening dat het bij complexe gebiedsprocessen met veel versnipperd eigendom een opgave kan zijn om partijen in een gebied te betrekken bij de GIZ.
Gebruik voor meervoudige waardecreatie
Door gebiedsinvesteringszones in te stellen wordt het mogelijk om GIZ-heffing bij private eigenaren en ontwikkelende partijen af te romen voor een GIZ-fonds (bijv. op basis van de WOZ-waarde, vast bedrag per m2 of bedrijfsomzet). Met deze middelen kunnen collectieve doelen – waarover afspraken zijn gemaakt voor het GIZ-fonds – bekostigd worden.
Het inzetten van dit instrument maakt het voor partijen mogelijk om zowel hun individuele, als hun collectieve belangen te dienen. De beoogde gebiedstransformatie zorgt immers ook voor waardestijging (van vastgoed of op andere manieren), waardoor het interessant wordt om een gezamenlijke investering te doen die zich pas op een later moment ‘uitbetaalt’. Het kan ook zijn dat het toekomstige kosten bespaart, door nú gezamenlijke investeringen te doen. De GIZ gezien worden als een soort van VvE voor een gebied.
Achtergrond
De GIZ is gebaseerd op de Bedrijfsinvesteringszone. Het verschil is dat een Bedrijfsinvesteringszone gericht is op ‘het doorfunctioneren’ van de bestemming (bedrijventerrein, parkmanagement, winkelgebied’, terwijl het bij een GIZ gaat om gebiedstransformatie. Daarbij wordt de gebiedsontwikkeling in een GIZ (deels) bekostigd door de waardestijging van de gebiedstransformatie: zowel vanuit bestaand vastgoed als door een de realisatie van nieuwe functies.
Voorbeeldcase
Er zijn op dit moment nog geen concrete voorbeelden van cases waar dit is toegepast.
Meer informatie
- Verheul, W. J. & Heurkens, E. (2021) Innovatieve financieringsarrangementen bij stedelijke gebiedstransformaties. Gevonden op: http://www.erwinheurkens.com/wp-content/uploads/2021/02/2021_Heurkens-Verheul_Innovatieve-Financieringsarrangementen-bij-Stedelijke-Gebiedstransformaties_GG.pdf
- Heurkens, E., Hobma, F., Daamen, T., Verheul, W. J., (2020) Financiering van gebiedstransformatie. Strategieen voor het toepassen van verschillende financieringsvormen bij binnenstedelijke gebiedsontwikkeling. Essay_Financiering_van_gebiedstransformatie-1591169763.pdf (stedelijketransformatie.nl)
- Daamen, T., Verheul, W. J., Heurkens, E. (2020) Gebiedsinvesteringszones. Naar een experiment. Gevonden op: https://pure.tudelft.nl/ws/portalfiles/portal/82131395/2020_Daamen_Verheul_Heurkens_Gebiedsinvesteringszones_Naar_een_experiment.pdf
- Daamen, T. & Verdaas, C. (2020) Gebiedsinvesteringszones als instrument om gebieden te versterken. Gevonden op: https://www.gebiedsontwikkeling.nu/artikelen/gebiedsinvesteringszone-als-instrument-om-gebieden-te-versterken/
- Alkemade, F., Strootman, B., Zandbelt, D., & Broekman, M. (2021). Guiding Principles Metro Mix. Hoe gemengde hoogstedelijke milieus met meerwaarde voor Nederland te ontwikkelen. Den Haag: College van Rijksadviseurs. Gevonden op: https://dezwartehond.nl/wp-content/uploads/2021/01/CRA_Metro-Mix.pdf