Hoe kan je verantwoordelijkheden en risico’s anders (ver)delen?

Bottom-up initiatieven en nieuwe technieken gaan straks invloed hebben op de manier waarop we verantwoordelijkheden en risico’s verdelen. Hoe ziet een alternatieve verdeling eruit? Welke kansen en knelpunten leveren regelgeving en beleid op? Hoe kom je tot een businessmodel voor een concrete case? Dat is in het kort waar mijn werk in het Kennisactieprogramma Water over gaat.

Tijdens de  eerste kenniswerkplaats op 12 April heeft een diverse groep van ongeveer viertig deelnemers enthousiast suggesties gedaan voor de inhoud en aanpak van het werk op dit gebied. Hieronder volgt een overzicht.

Verdeling van verantwoordelijkheden: kijk voor inspiratie niet alleen naar hetgeen gebeurt in omringende landen. Juist de ervaringen met decentrale technieken in ontwikkelingslanden kunnen leerzaam zijn. Bovendien kan je veel leren van pilot projecten die zijn mislukt of dreigen te mislukken.

Verdeling van risico’s: maak een onderscheid tussen de korte en lange termijn als je het over risicomanagement hebt en breng risicobereidheid en –mijding in beeld. En let wel dat waterorganisaties in de eerste plaats risicomijdend zijn. Bovendien is er, in de bredere context van de circulaire economie, een risicokader voor water nodig.

Kansen en knelpunten in de regelgeving: Leg de focus vooral op de kansen voor innovatieve ‘governance’. Aan knelpunten in de regelgeving wordt al in diverse programma’s aandacht besteed. Anticipeer op de Omgevingswet. Die wil meer ruimte en flexibiliteit scheppen en stelt de zorgplicht centraal. Daarnaast zijn er andere mogelijkheden waarmee je nieuwe samenwerking kan faciliteren. Bijvoorbeeld door te zorgen voor een goede scholing van installateurs. Gebrek aan vakmensen kan anders een ‘gamespoiler’ zijn.

Financiering en businessmodellen: neem bij financiering ook de grotere kaders mee en denk aan de BTW bij kostprijsbepalingen. Een interessant case kan de energieopwekking uit afvalwater zijn. Daarmee leg je meteen een verbinding met de ambitieuze klimaatdoelen van de gemeente Amsterdam.

En ‘last but not least’: Bedenk een slim arrangement om de verbinding te maken tussen dit  werkpakket en het kennisactiesysteem. Want het zal niet eenvoudig zijn om de vergaarde kennis op een zinvolle manier vast te houden en door te geven.

Met dank aan de deelnemers!

Nicolien van der Grijp (trekker van Werkpakket 3: Verdeling van verantwoordelijkheden en risico’s)