Koppelkansen gaat van start, nu echt!

Zoals bekend komen er grote nuts-opgaven op de stad af: klimaatadaptatie, de energietransitie, de circulaire economie en de digitale stad. Deze uitdagingen zijn te groot en te complex om mono-sectoraal op te kunnen lossen. De sleutel ligt in samenwerking tussen de sectoren. In het Koppelkansen Traject pakken de gemeente Amsterdam, Waternet en Liander samen de handschoen op om tot slimme, integrale oplossingen te komen voor de metropoolregio Amsterdam. Na een jaar intensieve voorbereiding, inclusief de ontwikkeling van projectplannen, zijn we in januari echt van start gegaan.

Liander

Netwerkbedrijf Alliander speelde in de voorbereiding een belangrijke rol. Het is nu echter netbeheerder Liander (onderdeel van Alliander) die volwaardig gaat participeren in het Koppelkansen Traject met afgevaardigden in het directie-overleg, het overkoepelend kernteam en de projectteams voor de drie casusgebieden (Amstelstad, Havenstad, De 9 Straatjes). Tijdens het directeurenoverleg van 31 oktober werd duidelijk dat de behoefte van Liander is om het vormgeven van de transformatie van de stad nadrukkelijker terug te laten komen in het doel van het traject. Daartoe zal er actief regie moeten worden gevoerd op aansluiting bij het reguliere proces. Tegelijkertijd dient er, om de uitdaging aan te kunnen, ook gezamenlijk te worden geïnnoveerd op proces, technologie en systeem.

Amstelstad

In januari zijn we aan de slag gegaan met het opzetten van projectteams voor de drie casusgebieden en het organiseren van de eerste Koppelkansen Sessies. Voor de casus Amstelstad zijn inmiddels twee sessies georganiseerd:

In de eerste sessie lag de focus op deelgebied Arenapoort. In subgroepen werd geïnventariseerd welke koppelkansen mogelijk zijn voor Arenapoort Oost en voor Urban Interactive District (UID – nabij de Johan Cruijff Arena). Voor UID werd gekeken naar mogelijkheden om met ontwikkelaars en aannemers in gesprek te gaan over de ontwikkeling van nieuwe energiesystemen en over het (gedeeltelijk) onderbrengen van kabels en leidingen in de kelders onder de gebouwen. In Arenapoort Oost is vooral het afvalvraagstuk urgent. Er passeerden allerlei oplossingsrichtingen de revue, variërend van de aanleg van een innovatief ondergronds afvaltransport-systeem gekoppeld aan een oplossing voor Rainproof, tot een tijdelijk construct waarbij studenten worden betaald om afval op te halen (moderne versie van de schillenboer). Bij zowel Arenapoort Oost als UID werd duidelijk dat er moet worden gezocht naar manieren om het spanningsveld tussen korte en lange termijn doelstellingen te overbruggen. Dat geldt ook voor het spanningsveld tussen het gebruik van alleen openbare of ook private ruimte om koppelkansen te realiseren.

In de tweede Koppelkansen Sessie stond deelgebied Amstel III centraal. In Amstel III is een transformatie gaande van kantoorgebied naar gemengd woon-werk gebied. Ook ligt er een specifieke koppelkans in de terugwinning van warmte van datacenters. Uit de brainstorm sessie kwam onder andere het idee naar voren om ruimte te creëren in de overvolle ondergrond door het (gefaseerd) vervangen van centrale infrastructuur door decentrale systemen voor energie, water en afval. Ook in financiële, organisatorische en juridische zin werd er gezocht naar ruimte om zaken anders in te richten. Hieruit kwamen ideeën naar voren om bijvoorbeeld de kosten anders te verdelen tussen de partijen, te spelen met tijdsvensters, meer te denken in tijdelijkheid en de telecomwet beter te benutten. Daarnaast werd er een plan gemaakt om op basis van uitgewerkte koppelkansen een (virtueel) straatprofiel te ontwikkelen voor bijvoorbeeld de centraal gelegen Holterbergweg of de wat kleinere Hogehilweg. Met dit straatprofiel zouden vanaf volgend jaar ontwikkelaars en andere partijen kunnen worden benaderd.

Ontwerp-ateliers

In februari gaan we verder met het vormgeven van de ideeën en plannen voor Amstelstad. In kleinere, integrale ontwerpateliers zullen teams samengesteld vanuit de verschillende geledingen de plannen nader uitwerken. Zodra de projectteams zijn geformeerd starten we ook met Havenstad en De 9 Straatjes. Dit zal niet alleen gebeuren tijdens speciale daarvoor georganiseerde sessies, maar – minstens zo belangrijk – ook gedurende de week bij de eigen organisatie.

Mocht je een Koppelaar tegenkomen: spreek haar/hem aan en deel je ideeën!

Door | Joeri Naus