Meervoudige Waardecreatie

Hoe los je met één oplossing meerdere problemen tegelijk op?

In de praktijk van gebiedsontwikkeling gaat Meervoudige Waardecreatie (MWC) over het prioriteren van slimme, integrale oplossingen die bijdragen aan meerdere opgaven tegelijk, boven enkelvoudige of sectorale oplossingen. MWC gaat niet alleen om het realiseren van economische waarde (bv. besparingen, efficiencywinsten), maar ook om sociale waarde (bv. de samenhang in buurten) en ecologische waarde (bv. een circulaire waterhuishouding).

Bij gebiedsontwikkeling proberen we daarom de transitie-opgaven in de openbare ruimte zo goed mogelijk met elkaar te integreren, zodat de waarde die we in de ene opgave realiseren niet ten koste zou gaan van de ruimte voor de andere. Integraliteit maakt processen complexer en vraagt om een verandering van werkwijze. Maar het leidt tot betere, duurzamere, meer gewenste, en vaak ook nog tot kostenefficiëntere oplossingen.

Botsende realiteiten

De praktijk is echter dat alle betrokkenen ‘waarde’ naar hun eigen belangen zullen wegen: een stadsboom die schaduw geeft, gaat hittestress van de omgeving tegen, maar neemt voor bewoners misschien het licht weg. Dergelijke botsende realiteiten maken het lastig om gezamenlijk tot de creatie van meervoudige waarde te komen.

Daarvoor komen nieuwe manieren van samenwerken, en andere denk-en werkprocessen in focus: instrumenten die systeeminnovaties faciliteren, zoals de RIO-methodiek (Reflexief Interactief Ontwerpen), en de Waardegenerator-toolbox zijn in de praktijkcases van Koppelkansen onmisbaar geworden bij het gezamenlijk ontwikkelen van een stadsgebied.

"De beweging om uit ontwikkelingsprocessen meervoudige waarde te realiseren, is onderdeel van de bredere trend in de samenleving om ons begrip van welvaart en de wijze waarop we waarde produceren, te herzien."

Inzichten uit de praktijk

Voor Koppelkansen is meervoudigheid een streven van het eerste uur. Met betrekking tot MWC hebben de ervaringen met de praktische toepassing van de RIO-methodiek en de instrumenten in de Waardegenerator-toolbox hebben waardevolle inzichten opgeleverd die we hier delen, en waarmee we het veld hopen uit te dagen:

Laat MWC vanaf het eerste begin leidend zijn in het proces

MWC dient in de praktijk (cases) vanaf de aanvang van een proces van gebiedsontwikkeling sturend te zijn. Monitoring op MWC als een continue proces is noodzakelijk om teams gefocust te houden op de creatie van meervoudige waarde. In de praktijk hebben we ondervonden dat, wanneer MWC later in het proces een rol gegeven wordt terwijl de gebruikelijke lijnen al zijn ingezet, integraliteit en de creatie van meervoudige waarde niet goed tot zijn recht kan komen.

Geef een plaats aan actieve reflectie op het eigen (beperkte) perspectief

Het in de praktijk brengen van meervoudige waardecreatie vraagt van teams een actieve bereidheid om procesmatig te reflecteren op de eigen aannames, doelen en strategieën. Wanneer uit de reflecties van een team volgt dat het hechten aan belangen, bestaande regels en routines de creatie van meervoudige waarde in de weg staan, is het nodig om nader te kijken naar de systeem-veranderingen die nodig zouden zijn. Het is juist dáár, waar de meeste waarde te ontginnen is.

Ontwikkel gezamenlijk de structuren die MWC kan borgen in het proces

Voor borging van MWC is op dit moment een vertaalslag nodig naar generieke afspraken over bevoegdheden, normeringen, constructies van financiering, procesbeschrijvingen en aanpassingen in wet- en regelgeving. Dit is onze uitdaging aan - niet alleen het veld-, maar ook aan overheden, omdat het proces tot de nodige systeeminnovatie wellicht positie en urgentie kan worden gegeven door het te knopen aan de implementatie van de Omgevingswet.

Geïnteresseerd in MVC?

Wil je weten hoe Koppelkansen MWC toepast, of wil je ervaringen uitwisselen? Stuur een contactverzoek en/of meld je aan voor de nieuwsbrief.

Aanmelden

De MWC experts in ons netwerk

Joeri Naus

Vito

Eric van den Beuken

Gemeente Amsterdam

Lidwien Besselink

Gemeente Amsterdam

Praktijkverhalen over
Meervoudige Waardecreatie

Verkenning van modellen en methoden voor het realiseren van meervoudige waardecreatie

WiCE (Water in de Circulaire Economie) heeft verkend welke modellen en methoden het realiseren van Meervoudige Waardecreatie kunnen ondersteunen. Het geeft een mooie verdieping op…

Lees verder

Taal van Transitie: Meervoudige Waardecreatie

Koppelkansen verrijkt menige presentatie en werkoverleg met woorden en uitdrukkingen. In deze rubriek beschrijft Joeri Naus, actie-onderzoeker aan de UvA en kernteamlid Koppelkansen, de wereld…

Lees verder

Eerste hulp bij koppelkansen: de Waardegenerator

Zeg je ‘koppelkansen’, dan bedoel je: met één oplossing meerdere problemen tegelijkertijd aanpakken. Daarbij draait het niet alleen om economische waarde, maar ook om sociale…

Lees verder

Laad meer

Koppelkansen

Meervoudige Waardecreatie

Botsende realiteiten

Waardegenerator

Inzichten uit de praktijk

Laat MWC vanaf het eerste begin leidend zijn in het proces

Geef een plaats aan actieve reflectie op het eigen (beperkte) perspectief