Balanceren tussen actie en reflectie; een belangrijke opgave in duurzaamheidsprogramma’s
Binnen transdisciplinaire duurzaamheidsprogramma’s, zoals KAP Water, ontstaan vaak spanningen tussen actie en reflectie. Dat is een van de conclusies uit een artikel gebaseerd op 28 interviews met onderzoekers, bestuurders, beleidsmakers en professionals betrokken bij KAP Water.
In het artikel beschrijven we de worstelingen van betrokkenen om actie en reflectie te integreren binnen het KAP Water programma. Binnen duurzaamheidsprogramma’s spelen vier issues een sleutelrol: eigenaarschap, duurzaamheid, machtsverhoudingen en actie. Onderzoekers kunnen verschillende rollen aannemen om met deze issues om te gaan, variërend van actiegerichte rollen (zoals change agent) tot kennisgerichte rollen (zoals traditioneel onderzoeker). Hoe gaan onderzoekers en andere betrokkenen met deze issues om binnen KAP Water? En wat betekent dat voor de rol van de onderzoeker?
Onderzoekers ervaarden praktische spanningen in het omgaan met de verschillende issues. Zo was het bijvoorbeeld moeilijk om nauw betrokken te zijn bij co-creatie processen binnen het koppelkansen traject in een actiegerichte rol en tegelijkertijd opgedane kennis goed vast te leggen in een kennisgerichte rol. Hier reflecteerden we eerder al op in deze blog<www.kennisactiewater.nl/rapporten/documenteren-van-kennis-belangrijk-aandachtspunt-voor-actiegericht-onderzoek/>. We observeerden echter ook een fundamentelere spanning tussen het combineren van actiegerichte rollen waar onderzoekers betrokken zijn bij ‘dialogues for change’ en meer kennisgerichte rollen waarbij onderzoekers gericht zijn op kennisvoorziening en verder weg staan van de dagelijkse praktijk. Sterk actiegerichte rollen bleken heel lastig te combineren met sterk kennisgerichte rollen.
We doen drie suggesties hoe om te gaan met deze spanningen tussen actie en reflectie. Allereerst kan bij het opstarten van een programma op spanningen geanticipeerd worden, bijvoorbeeld door rollen over verschillende onderzoekers te verdelen. Daarnaast kunnen verwachtingen van alle betrokken expliciet opgenomen worden in het programma design. Zo gaan alle betrokken akkoord met een constructieve programma aanpak. Als laatste kunnen wetenschappelijke opleidingen een rol spelen door toekomstige onderzoekers toe te rusten met vaardigheden die nodig zijn in transdisciplinaire duurzaamheidsprogramma’s.
Wil je het volledige artikel lezen? Het artikel is Open Access gepubliceerd<link.springer.com/article/10.1007/s11625-021-00938-7> en geschreven door Ellen Bulten, Laurens Hessels, Michaela Hordijk en Andrew Segrave.