Donut Model
Klik op de afbeelding om deze te vergroten
Nut en ondersteuning Meervoudige Waardecreatie
Het Donutmodel is een tool of model waarmee duurzaamheidswaarden van een organisatie of project vastgelegd kunnen worden. Het Donutmodel kan helpen om in kaart te brengen in welke mate een project bijdraagt aan de bestendiging van het sociaal fundament en aan het beperken van ecologische grensoverschrijding.
Beschrijving Donutmodel
Het Donutmodel bestaat uit een ecologisch plafond en een sociaal fundament met daartussen een veilige ruimte. De gedachte is dat beleid erop gericht moet zijn om het sociaal fundament te realiseren, zonder door het ecologische plafond te breken. Het helpt daarmee om op een gebalanceerde manier welvaart na te streven. In het model zijn negen indicatoren opgenomen die het ecologische plafond vertegenwoordigen en twaalf indicatoren die het sociaal fundament vormen. Het ecologisch plafond is ontleend aan de Planetaire Grenzen van het Stockholm Resilience Centre. Het sociaal fundament is gebaseerd op sociale prioriteiten uit de Sustainable Development Goals.
Gebruik voor meervoudige waardecreatie
De indicatoren uit het Donutmodel kunnen helpen om de basis voor een samenwerking te bediscussiëren (aan welke waarden wil men gezamenlijk werken?), maar kunnen ook ondersteunen bij het formuleren van eisen of het bepalen van de doelen waaraan een project wil bijdragen. Op strategisch niveau kan het Donutmodel ook gebruikt worden om te bepalen hoe de organisatie kan zorgen dat de samenleving in de veilige zone blijft. Omdat het Donutmodel haar indicatoren ontleent aan SDGs en de planetaire grenzen gekwantificeerd zijn door het Stockholm Resilience Center, is er veel data beschikbaar voor deze indicatoren en ook methoden voor operationalisering van de kernconcepten en indicatoren.
Achtergrond
Het Donutmodel is ontwikkeld door de Britse econoom Kate Raworth. Met de Donut doet ze een aanzet voor een nieuwe manier van denken over de economie. De huidige nadruk op economische groei beschouwt ze als te beperkt. Met de Donut reikt Raworth een model aan waarmee economische ontwikkelingen ‘tegemoet komen aan de behoeften van iedereen, binnen de beschikbare middelen van de planeet’.
Voorbeeldcase
De gemeente Amsterdam heeft het Donutmodel benut om voor de stad Amsterdam een visie te formuleren waarmee zij in de veilige zone kan blijven; een stadsdonut voor Amsterdam (zie Doughnut Economics Action Lab (DEAL), Biomimicry 3.8, Circle Economy, 2020). Op basis van deze visie (wie wil Amsterdam zijn?) heeft ze een strategie voor een Circulair Amsterdam 2025 ontwikkeld (zie gemeente Amsterdam, 2022).
Meer informatie
- Doughnut Economics Action Lab (DEAL), Biomimicry 3.8, Circle Economy & C40 (2020) The Amsterdam City Doughnut. A tool for transformative action. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. Gevonden op: https://assets.website-files.com/5d26d80e8836af2d12ed1269/5e8d99c337b3af64c790372f_20200416-AMS-portrait-EN-Spread-web-420x210mm.pdf
- Gemeente Amsterdam (2022) Amsterdam Circulair 2020 – 2025. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. Gevonden op: https://www.amsterdam.nl/bestuur-organisatie/volg-beleid/coalitieakkoord-uitvoeringsagenda/gezonde-duurzame-stad/amsterdam-circulair-2020-2025/
- Raworth, K. (2017a). What on earth is the Dougnut? Gevonden op: https://www.kateraworth.com/doughnut/
- Raworth, K. (2017b). Doughnut Economics. Conference Paper for the Oxford Joint Planning Law Conference 2017. Gevonden op: https://www.jplc.org/files/pdf/Raworth_Pages%20from%202017_JPL_Occasional_Papers_13_FINAL.pdf
- Nugent, C. (2021) Amsterdam is embracing a Radical New Economic Theory to Help Save the Environment. Could it also replace Capitalism? New York: Time. Gevonden op: https://time.com/5930093/amsterdam-doughnut-economics/